Vitamin diperlukan bagi manusia dan haiwan supaya tubuh menjadi normal dan berfungsi dengan baik. Vitamin tidak menyumbang tenaga, ia terlibat dalam aktiviti metabolisme tubuh badan. Kekurangan vitamin dalam tubuh badan menyebabkan badan mudah diserang penyakit. Terdapat lebih kurang 15 sebatian dikelaskan sebagai vitamin dan 15 lagi berkemungkinan sebagai vitamin. Ia digolongkan kepada dua sifat seperti berikut:
Faktor P.P bermakna faktor Penghalang Pelagra yang wujud sebagai asid nikotinik(niasin) atau nikotinamid. Pelagra ialah penyakit yang serius dalam populasi yang terlalu banyak makan jagung. Penghidapnya akan mengalami kulit kasar. Ia juga menyebabkan radang usus dan lidah, sistem saraf tidak berfungsi hingga menjadi lumpuh, kulit menjadi tebal, hitam, kasar dan berkudis. Keadaan ini merupakan antara penyakit yang paling serius disebabkan kekurangan vitamin. Makanan yang mengandungi banyak asid nikotinik ialah bijirin yang tidak kilat, ragi, dan beberapa jenis hasil daripada haiwan seperti hati, ginjal, susu dan telur.
Vitamin A[1]
Sejenis alkohol yang dihasilkan memalui penghuraian karotinoid dalam hati.
Beta-karotena pula menghasilkan lebih dua kali ganda vitamin A berbanding dengan
Alfa-karotena dan
Gama-karotena.
Fungsi
Bersifat antioksidan yang boleh mengelakkan kanser tertentu. Kekurangannya menyebabkan kulit kering, kasar dan keras, mata menjadi buta, sakit kerongkong, perut dan radang usus, kecacatan tulang, degradasi saraf dan rabun malam.
Sumber
Salad, selada air, lobak merah, kacang pea, buah-buahan dan sayuran berwarna merah dan jingga.
Vitamin B[1]
Dikenali juga sebagai aneurina atau tiamina.
Fungsi
Penting dalam metabolisme karbohidrat. Kekurangannya menyebabkan penyakit beri-beri, degupan jantung perlahan dan penyakit tertentu dalam perut dan usus.
Sumber
Selada air, ubi kentang, anggur dan bijirin yang tidak dikilatkan.
Vitamin B[2]
Dikenali juga sebagai riboflavin.
Fungsi
Penting dalam metabolisme tisu. Kekurangannya menyebabkan kulit pada hidung dan telinga lekang keluar seperti sisik ikan, bahagian tepi bibir retak, bibir terlalu merah yang luar biasa, mata seperti luka, pertumbuhan terencat dan rambut gugur.
Sumber
Buah-buahan dan sayuran hijau.
Vitamin B[6]
Juga dikenali sebagai piridoksina.
Fungsi
Terlibat dalam fungsi otak, penghasilan antibiotik, pembentukan sel merah darah dan membantu pembebasan tenaga daripada protien.
Sumber
Bijirin yang tidak dikilatkan, ragi, pisang, labu dan limau.
Vitamin B[12]
Dikenali juga sebagai kobalamin.
Fungsi
Menghasilkan sel merah darah, membantu pertahanan sistem saraf dan perlu bagi pembahagian sel. Ia bermanfaat bagi orang yang kekurangan darah.
Sumber
Kebanyakannya dari sumber haiwan seperti kerang, hati, telur. Tetapi terdapat juga dari sumber tumbuhan seperti kacang soya, kelapa, badam dan bijirin.
Vitamin C
Juga dikenali sebagai asid askorbik
Fungsi
Kesihatan kulit, gigi, gusi dan penyembuhan luka, Kekurangannya menyebabkan penyakit skurvi, masalah gusi dan gigi serta luka tidak sembuh dengan sempurna.
Sumber
Buah ros, kismis, sayuran hijau dan buah-buahan berwarna merah dan jingga.
Vitamin D
Fungsi
Mengawal penyerapan fosfat dan kalsium daripada usus. Kekurangannya melemahkan tulang dan gigi berlubang.
Sumber
Alfalfa, cendawan, biji koko, Kebanyakannya dari sumber haiwan seperti susu dan telur.
Vitamin E
Juga dikenali sebagai tokoferol
Fungsi
Kekurangan kepada wanita akan mengganggu fungsi plasenta (memudaratkan janin). Kekurangannya kepada lelaki mengurangkan bilangan sperma dalam air mani.
** Kekurangan vitamin E dan A menyebankan risiko kemandulan.
Sumber
Embrio gandum, salad, selada air, minyak sawit, minyak kelapa, sayuran dan buah-buahan berwarna hijau, merah dan jingga.
Vitamin K dan K[2]
Juga dikenali sebagai derivatif naptakvinon
Fungsi
Kekurangannya menyebabkan kekurangan darah, pendarahan dan darah kekurangan daya beku.
Sumber
Sayuran dan buah-buahan hijau serta tomato.
Vitamin P
Dikenali sebagai sitrin
Fungsi
Menyembuhkan pendarahan jenis tertentu dalam kapilari.
Sumber
Buah-buahan.
Sumber rujukan: Sayuran khasiat makanan & ubatan
